Mensaxe con motivo do «Día das Xentes do Mar», que se celebra o 16 de xullo, coincidindo coa festividade da virxe do Carmen
Este é o lema deste ano para a celebración da festa da Virxe do Carme, día da xente de mar.
O seu contido é ben elocuente: a xente de mar dá moito.
O mundo da pesca proporciónanos unha parte importante da nosa alimentación. Para facérmonos unha idea, en 2021 consumíronse a nivel mundial 160 millóns de toneladas de peixe.
En canto á mariña mercante, calcúlase que un 90% do transporte de mercadorías a nivel mundial realízase por mar. A iso hai que sumarlle o intenso tráfico de pasaxeiros a bordo de transbordadores e barcos de cruceiros.
O traballo da xente de mar proporciona, xa que logo, moito benestar á poboación mundial.
E como se lles protexe?
A Organización Internacional do Traballo establece no seu Convenio 188, do ano 2017, unhas normas mínimas que regulan o traballo dos pescadores e a través do Convenio de Traballo Marítimo 2006, que entrou en vigor en 2013, ofrece unha normativa dirixida a garantir unha serie de dereitos dos mariños mercantes.
Ámbolos dous convenios son instrumentos moi importantes que axudan ao benestar da xente de mar, pero como adoita ocorrer, dun lado buscan garantir mínimos e doutra banda, na práctica, a súa aplicación non sempre é a máis adecuada.
O traballo na mar é esixente, en moitos casos perigoso, como mostran lamentablemente os accidentes que, especialmente na pesca, acontecen todos os anos. As xornadas son longas e os ritmos de traballo cada vez máis estresantes. Con todo, atopámonos con que a sociedade valóraos moi pouco.
A xente de mar merece moito máis:
Merece máis atención, seguridade física e laboral, unha acollida humana cando chegan a porto, un contacto o máis fluído posible coas súas familias, suficientes vacacións e salarios acordes ás súas circunstancias de vida e traballo.
Doutra banda, a globalización, a proliferación de barcos baixo bandeira de conveniencia, a entrada masiva de mariños e pescadores de países do Terceiro Mundo, con menores pretensións salariais, trouxeron un retroceso xeral das condicións laborais da xente de mar.
E no medio desta situación, dispoñémonos a celebrar un ano máis a festa da Virxe do Carme, a festa da nosa patroa. Unha festa que se vive con auténtica devoción popular, como nolo demostran as innumerables procesións mariñeiras que se producen ao longo da costa española.
Calquera porto, por pequeno que sexa, quere honrar á súa patroa.
«Que todos a vexan!», exclaman frecuentemente os pescadores cando saen cos seus barcos engalanados en homenaxe á Virxe do Carme.
Celebrémolo con alegría, fagamos festa, pero ao mesmo tempo, rendamos homenaxe á xente de mar, cada un desde a súa circunstancia, e unámonos ao expresado polo papa Francisco con motivo do XXV Congreso Mundial de Stella Maris celebrado en Glasgow o pasado mes de outubro:
Sabede que non estades sos e que non vos esquecen… O voso traballo no mar mantenvos a miúdo apartados dos demais, pero estades preto de min nos meus pensamentos e oracións, e nos dos vosos capeláns e dos voluntarios de Stella Maris.
A xente de mar sufriu e sofre aínda en parte as consecuencias da guerra de Ucraína. Moitos mariños viron como as súas familias fuxían e foxen a outros países, con dificultades para comunicarse con eles e coa incerteza de non saber cando e onde volver reunirse.
Debemos facer unha breve reflexión sobre a vulnerabilidade da xente de mar, tanto pescadores como mariños mercantes; sobre o necesitados que están de asistencia e de axuda para saír do illamento que frecuentemente sofren.
O cardeal Mons. D. Michael Czerny, prefecto do Dicasterio para o Servizo do Desenvolvemento Humano Integral, destacou o valor do servizo que o Apostolado do Mar vén realizando desde os seus inicios en favor da xente de mar e as súas familias, e en particular nos últimos anos, marcados primeiro polo flaxelo da pandemia e logo polo conflito en Ucraína, que exacerbou as condicións laborais da xente de mar, a miúdo privada dos seus dereitos e dignidade.
Que importante é que, nos portos, haxa un servizo de asistencia ás tripulacións, que se teñan en conta as súas necesidades humanas, así como as dos pescadores, e que se vele pola súa dignidade. A Organización Internacional do Traballo indícao e a Organización Marítima Internacional repite unha e outra vez que o benestar das xentes do mar é tamén básico para o bo funcionamento do tráfico marítimo.
Desas persoas vulnerables depende, en gran medida, o abastecemento da nosa sociedade e o desprazamento de moitas persoas.
Pedir pois á Virxe do Carme por todas as xentes do mar e as súas familias, recemos para que reciban unha maior atención xeral ás súas necesidades lembrando sempre que: «dan moito, merecen máis».
Coa miña bendición e afecto,
+ Luís Quinteiro Fiuza,
bispo de Tui-Vigo e bispo promotor do Apostolado do Mar en España
